Παθήσεις Προστάτη

  • Αρχική
  • Παθήσεις
  • Παθήσεις Προστάτη

Τι είναι ο προστάτης και σε τι χρησιμεύει;

O προστάτης είναι ένας αδένας του ανδρικού ουρογεννητικού συστήματος. Το προστατικό υγρό που εκκρίνει αποτελεί σημαντικό μέρος του σπέρματος και συνεισφέρει στην κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Επίσης, ρυθμίζει την εναλλαγή ούρησης και εκσπερμάτισης, καθώς συμμετέχει στο σχηματισμό του εσωτερικού σφιγκτήρα της ουρήθρας.

 

Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του προστάτη;

  • Φλεγμονή του προστάτη (Οξεία προστατίτιδα, Χρόνια προστατίτιδα, Απόστημα)

  • Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη

  • Καρκίνος του Προστάτη

 

 

ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ (ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΠΡΟΣΤΑΤΗ)



Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη αποτελεί διόγκωση του αδένα που συνήθως επιδεινώνεται με την ηλικία και προκαλεί δυσκολία στην ούρηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η διόγκωση του προστάτη εμποδίζει την ούρηση, αποφράσσοντας την ουρήθρα, η πάθηση ονομάζεται καλοήθης απόφραξη του προστάτη.

 

Τα συμπτώματα που συνήθως προκαλούνται χωρίζονται σε αποφρακτικά ή κένωσης/ αδειάσματος της κύστης, και σε πλήρωσης/ γεμίσματος της κύστης. Τα συμπτώματα της κένωσης είναι για παράδειγμα: δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, αδύναμη ροή ούρων ή σταγονοειδής ούρηση, ατελές άδειασμα της κύστης (αίσθημα παραμονής ούρων στην κύστη μετά την ούρηση), και σε προχωρημένη περίπτωση πλήρης αδυναμία ούρησης (επίσχεση ούρων). Τα συμπτώματα πλήρωσης που συνήθως εμφανίζονται σε πιο μακροχρόνια απόφραξη (απόφραξη που έχει επηρεάσει και την ουροδόχο κύστη), είναι για παράδειγμα: επιτακτική ούρηση, έντονη αίσθηση για ούρηση που δεν αναβάλλεται και που μπορεί να οδηγήσει σε επιτακτική ακράτεια (απώλεια ούρων), νυκτουρία (έγερση για ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας) και σε παραμελημένες περιπτώσεις με ενούρηση (απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια του ύπνου). 

Αρχικά, η καλοήθης απόφραξη του προστάτη εφόσον προκαλεί ενοχλητικά για τον ασθενή συμπτώματα αντιμετωπίζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως μείωση στην κατανάλωση καφέ και τσαγιού, μείωση της κατανάλωσης νερού και υγρών 3-4 ώρες πριν το βραδινό ύπνο και τεχνικές διευκόλυνσης της ούρησης (διπλή ούρηση, άνοιγμα βρύσης κατά την ούρηση). 

Αν τα μέτρα αυτά δεν επαρκούν προτείνεται συνήθως φαρμακευτική θεραπεία με φάρμακα που χαλαρώνουν την περιοχή και διευκολύνουν την ούρηση ή χαλαρώνουν την κύστη, είτε μικραίνουν σταδιακά το μέγεθος του προστάτη. 

Στις περισσότερες περιπτώσεις η φαρμακευτική θεραπεία είναι επιτυχημένη για μερικά χρόνια, αλλά συνήθως ο ασθενής θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση κάποια στιγμή στο μέλλον. 

 

Υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών στις οποίες συστήνεται κατευθείαν χειρουργείο. 

 

  1. Επίσχεση ούρων (απόλυτη αδυναμία ούρησης)
  2. Εκκολπώματα ουροδόχου κύστης («σακκούλιασμα» του τοιχώματος της κύστης)
  3. Λιθίαση (πέτρες) στην ουροδόχο κύστη
  4. Βλάβη στους νεφρούς (υδρονέφρωση ή άνοδος της κρεατινίνης από αδυναμία αδειάσματος της κύστης)
  5. Ακράτεια από «υπερχείλιση» της κύστης
  6. Έντονα συμπτώματα παρά τη λήψη φαρμάκων για την ούρηση
  7. Συνεχή αιματουρία (αίμα στα ούρα) που προέρχεται από τον προστάτη.
  8. Συνεχείς (υποτροπιάζουσες) ουρολοιμώξεις-προστατίτιδες. 




Οι χειρουργικές τεχνικές που διαθέτουμε σήμερα είναι ελάχιστα επεμβατικές και συνήθως δε χρειάζονται τομές αλλά γίνονται μέσω της ουρήθρας (μέσω του πέους). 



Ελάχιστα Επεμβατική Αντιμετώπιση Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων χειρουργικής αντιμετώπισης της καλοήθους διόγκωσης του προστάτη προτιμώνται οι ενδοσκοπικές τεχνικές, διαμέσου της ουρήθρας (διουρηθρική προσπέλαση) και χωρίς τομές. Οι πιο διαδεδομένες τεχνικές που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως και εφαρμόζονται στην κλινική μας είναι η διουρηθρική προστατεκτομή με τη χρήση διπολικής διαθερμίας (TURis), η ελάχιστα επεμβατική τεχνική του Rezum και η laser εκπυρήνιση του προστάτη (HoLEP).

Οι σύγχρονες αυτές τεχνικές εμφανίζουν άριστο αποτέλεσμα στην αποκατάσταση της ποιότητας της ούρησης, με πολύ χαμηλή πιθανότητα επιπλοκών. Για ασθενείς με ήπια υπερπλασία του προστάτη που επιθυμούν να διατηρήσουν την εκσπερμάτισή τους ή που δεν μπορούν να λάβουν αναισθησία, η τεχνική Rezum μπορεί να προσφέρει σημαντική λύση. Χρησιμοποιείται θερμική ενέργεια σε μορφή ατμών νερού που εναποτίθεται στους ιστούς του προστάτη και προκαλεί κυτταρική νέκρωση. Τα αποτελέσματα της θεραπείας φαίνονται συνήθως μέσα σε 2 εβδομάδες.

Η τεχνική TURis, με τη χρήση διπολικής ενέργειας σε φυσιολογικό ορό, επιλέγεται για μεσαίους ή μεγαλύτερου μεγέθους προστάτες με σημαντικά ποσοστά επιτυχίας και αποτέλεσμα που βλέπει άμεσα ο ασθενής, ενώ ελαχιστοποιούνται οι επιπλοκές σε σύγκριση με τις τεχνικές που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα (μονοπολική ενέργεια, ανοιχτό χειρουργείο).

Για εξαιρετικά ευμεγέθεις προστάτες (πάνω από 80 γραμμάρια) έχει ένδειξη η εκπυρήνιση του προστάτη με τη χρήση laser (HoLEP). H τεχνική εξασφαλίζει αφαίρεση ολόκληρου του αδενώματος του προστάτη χωρίς ανάγκη τομής και με χαμηλή πιθανότητα επιπλοκών.

 

 

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

 

Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος στους άντρες. Εμφανίζει κληρονομική προδιάθεση, καθώς έχει αυξημένη πιθανότητα να εμφανιστεί σε άτομα με πατέρα που είχε καρκίνο του προστάτη. Επίσης, έχει συσχετιστεί με το γονίδιο brca-2 που ευθύνεται και για ορισμένες μορφές  καρκίνου του μαστού. 

Το σημαντικότερο μέτρο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη είναι η πρόληψη με τον ετήσιο έλεγχο του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) και με τη δακτυλική εξέταση του προστάτη από τον ουρολόγο. 

Σε περίπτωση πατέρα με καρκίνου του προστάτη ο έλεγχος του PSA θα πρέπει να ξεκινάει από την ηλικία των 45 ετών και να επαναλαμβάνεται κάθε 1 με 2 έτη ανάλογα με το πόσο αυξάνεται. Στο γενικό πληθυσμό η πρώτη μέτρηση του PSA θα πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 50 ετών. 

Παρόλο που χαμηλές τιμές του PSA (κάτω από 4) θεωρούνται ένδειξη απουσίας καρκίνου, αυτό δεν είναι απόλυτο. Πιο σημαντικός δείκτης είναι η αύξηση του PSA μέσα σε ένα χρόνο, μεταξύ δηλαδή δύο διαδοχικών μετρήσεων. 

Σημαντικός δείκτης επίσης είναι το πηλίκο του psa δια του όγκου (μεγέθους) του προστάτη που ονομάζεται πυκνότητα του psa. 

Αλλες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του psa είναι 1) ουρολοιμώξεις (προστατίτιδες), 2) καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, 3) πρόσφατη εκσπερμάτιση, 4) δακτυλική εξέταση προστάτη ή βιοψία προστάτη, 5) χειρουργική επέμβαση στον προστάτη ή τοποθέτηση ουροκαθετήρα.

Η απότομη αύξηση του psa σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις ή/ και ύποπτη σκληρία/ όζος κατά τη δακτυλική εξέταση προστάτη θέτουν την υποψία καρκίνου του προστάτη και θα πρέπει να διερευνώνται με βιοψία του προστάτη. 

Η βιοψία προστάτη γίνεται είτε μέσω του ορθού (διορθική βιοψία) ή μέσω του δέρματος του περινέου (διαπερινεϊκή βιοψία). Μπορεί να γίνει με τοπική ή με γενική αναισθησία. Λαμβάνονται μικρά κομμάτια/ βιοψίες από όλη την έκταση του προστάτη, αλλά κατά κύριο λόγο από την περιφερική (εξωτερική) ζώνη του προστάτη, όπου εμφανίζεται συχνότερα καρκίνος. 

Σε περίπτωση που υπάρχει αμφιβολία για την ύπαρξη καρκίνου ή για να σχεδιαστεί καλύτερα η βιοψία ή το χειρουργείο μπορεί να πραγματοποιηθεί μαγνητική τομογραφία του προστάτη (πολυπαραμετρική MRI).

 

 

 

Ρομποτική Προστατεκτομή για την αντιμετώπιση του Καρκίνου του Προστάτη

Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη αποτελεί το συχνότερο καρκίνο στους άνδρες και το δεύτερο συχνότερο καρκίνο παγκοσμίως. Παρόλα αυτά, με την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του, το ποσοστό θανάτων από καρκίνο του προστάτη παραμένει αρκετά χαμηλό.

Με την εισαγωγή της Ρομποτικής Χειρουργικής η αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη πραγματοποιείται με το Ρομποτικό σύστημα Da Vinci Xi που αποτελεί την τελευταία λέξη στις τεχνολογικές εξελίξεις της χειρουργικής.

Στην κλινική μας με τη χρήση του παραπάνω υπερσύγχρονου ρομποτικού συστήματος εφαρμόζουμε τη Ρομποτική Προστατεκτομή με 6 μικρές οπές και νοσηλεία που συνήθως διαρκεί 1 ή 2 ημέρες. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης αφαιρείται ο προστάτης αδένας μαζί με τις σπερματοδόχες κύστεις και τμήμα των σπερματικών πόρων. Στη συνέχεια, η ουροδόχος κύστης συρράφεται ξανά με την ουρήθρα. Σε περιπτώσεις επιθετικού καρκίνου στην αρχική βιοψία προστάτη αφαιρούνται προληπτικά και λαγόνιοι λεμφαδένες.

Η τεχνική αυτή αυξάνει την πιθανότητα ταχύτερης επαναφοράς της εγκράτειας και της στυτικής λειτουργίας του ασθενή, σε συνδυασμό με άριστο και ασφαλές ογκολογικό αποτέλεσμα. Η αποκατάσταση του ασθενή μετά το χειρουργείο είναι πολύ ταχύτερη από την ανοιχτή αφαίρεση του προστάτη και ο πόνος μειώνεται στο ελάχιστο. Η πιθανότητα επιπλοκών είναι πολύ χαμηλότερη από την ανοιχτή τεχνική.

 

Βιβλιογραφία

  1. Ουρολογία. Αθανάσιος Ν Κωστακόπουλος. Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης. Αθήνα 2η Έκδοση 2008. ISBN 978‐960‐399‐723‐8.

  2. Arezki A, Sadri I, Couture F, Schwartz R, Nguyen DD, Zakaria AS, Elterman D, Roehrborn C, McVary K, Zorn KC. Reasons to go for Rezūm steam therapy: an effective and durable outpatient minimally invasive procedure. World J Urol. 2021 Jul;39(7):2307-2313.

  3. Gravas S, Cornu J.N, Gacci M, et al. EAU Guidelines: Management of Non-neurogenic Male LUTS. Edn. presented at the EAU Annual Congress Milan 2021. ISBN 978-94-92671-13-4.

  4. Mottet N, van den Bergh RCN, Briers E, Van den Broeck T, Cumberbatch MG, De Santis M, Fanti S, Fossati N, Gandaglia G, Gillessen S, Grivas N, Grummet J, Henry AM, van der Kwast TH, Lam TB, Lardas M, Liew M, Mason MD, Moris L, Oprea-Lager DE, van der Poel HG, Rouvière O, Schoots IG, Tilki D, Wiegel T, Willemse PM, Cornford P. EAU-EANM-ESTRO-ESUR-SIOG Guidelines on Prostate Cancer-2020 Update. Part 1: Screening, Diagnosis, and Local Treatment with Curative Intent. Eur Urol. 2021 Feb;79(2):243-262.