ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ

ΟΞΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΙΤΙΔΑ

Η πιο συχνή μορφή ουρολοίμωξης στους άνδρες είναι η λοίμωξη του προστάτη αδένα από μικρόβιο συνήθως βακτήριο. Στην οξεία μορφή της λοίμωξης ο άνδρας παρουσιάζει συνήθως υψηλό πυρετό με ρίγος και έντονα δυσουρικά ενοχλήματα (πόνο στην ούρηση, τσούξιμο, δυσκολία στην ούρηση). Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει πόνος χαμηλά στην κοιλιά (υπερηβικό άλγος) ή κάτω από τους όρχεις (περίνεο). Σπάνια μπορεί να εμφανιστεί πλήρης αδυναμία ούρησης (επίσχεση ούρων), και να χρειαστεί παροχέτευση τους με τοποθέτηση καθετήρα από το πέος ή σε περιπτώσεις βαριάς συστηματικής λοίμωξης (σήψης) με τοποθέτηση καθετήρα από την κοιλιά (υπερηβικού καθετήρα). 

  Η διάγνωση της προστατίτιδας γίνεται με γενική και καλλιέργεια ούρων που συνοδεύεται από αντιβιόγραμμα, πριν την έναρξη αντιβίωσης ώστε να βρεθεί σε ποια αντιβιοτικά είναι ευαίσθητο το βακτήριο που προκαλεί την προστατίτιδα (συνήθως Escherichia Coli ή κοινώς Κολοβακτηρίδιο). 

  Μετά την καλλιέργεια ούρων θα πρέπει ο ασθενής να ξεκινά άμεσα τη λήψη εμπειρικής αντιβιοτικής αγωγής για διάρκεια τουλάχιστον 2 εβδομάδων που σε χρόνιες προστατίτιδες μπορεί να φθάσει τις 4 με 6 εβδομάδες. 

ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΙΤΙΔΑ

 Σε περιπτώσεις στις οποίες τα συμπτώματα της προστατίτιδας διαρκούν πάνω από 3 μήνες, η λοίμωξη θεωρείται χρόνια και συνήθως απαιτεί πιο επίμονη θεραπεία. Τα συμπτώματα της χρόνιας προστατίτιδας είναι συνήθως ηπιότερα χωρίς πυρετό και κατά κύριο λόγο περιλαμβάνουν συμπτώματα δυσκολίας της ούρησης (συχνουρία, τσούξιμο, δυσουρία) και πόνο σε διάφορα σημεία όπως (υπερηβικά, περινεϊκά, στους όρχεις, στο πέος).

   Όπως αναφέρεται παραπάνω η αντιμετώπιση της χρόνιας προστατίτιδας απαιτεί αντιβιοτική αγωγή για 4 με 6 εβδομάδες, ανάλογα με το μικρόβιο που έχει ανευρεθεί. Για την ανεύρεση του μικροβίου δεν αρκεί συνήθως η απλή καλλιέργεια ούρων αλλά απαιτείται έλεγχος με την εξέταση Stamey-Mears, κατά την οποία λαμβάνονται δείγματα ούρων πριν και μετά από μάλαξη του προστάτη αδένα. 

  Είναι σημαντικό να διακριθεί η χρόνια προστατίτιδα από το σύνδρομο ΧΡΟΝΙΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΑΛΓΟΥΣ (Ή ΧΡΟΝΙΑΣ ΜΗ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΙΤΙΔΑΣ) κατά το οποίο τα συμπτώματα χρόνιου πόνου στην ουρογεννητική περιοχή δε σχετίζεται με αποδεδειγμέη λοίμωξη από μικρόβιο. 

  Στις περιπτώσεις αυτές η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα που ελαττώνουν την επιθυμία για ούρηση ή που καταπραϋνουν τον νευροπαθητικό πόνο. 

ΑΠΟΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

  Σε σπάνιες περιπτώσεις και κυρίως σε άνδρες με απόφραξη από υπερπλασία προστάτη, η προστατίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε δημιουργία αποστήματος προστάτη. Συνήθως ο πυρετός ακόμα και σε μορφή πυρετικών δεκάτων επιμένει παρά τη χορήγηση ισχυρής αντιβίωσης και η τελική διάγνωση γίνεται με υπέρηχο ή με μαγνητική/ αξονική τομογραφία προστάτη.    

  Αν ο πυρετός και τα συμπτώματα δεν υφεθούν, με την αντιβιοτική αγωγή το απόστημα θα πρέπει να παρακεντείται είτε διαμέσω του ορθού με βελόνα βιοψίας ή με διουρηθρικό καθαρισμό του προστάτη (διουρηθρική αδενοματεκτομή), ανάλογα με τη θέση, το μέγεθος και τον αριθμό των αποστημάτων.

  Η ουρολοιμώξεις στους άνδρες μπορούν να επεκταθούν στις επιδιδυμίδες και να προκαλέσουν ΟΞΕΙΑ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΤΙΔΑ, η οποία εκδηλώνεται με πρήξιμο, ερεθισμό και πόνο στο όσχεο και αντιμετωπίζεται με λήψη αντιβιοτικής αγωγής και αντιφλεγμονωδων φαρμάκων σε συνδυασμό με ανάπαυση και ανάρτηση του οσχέου (στενά εσώρουχα, πάγος).

  Πρέπει να επισημανθεί πως σε άνδρες με ανοσοανεπάρκεια (με σακχαρώδη διαβήτη, οροθετικούς για HIV), οποιαδήποτε λοίμωξη του ουροποιητικού ή της γεννητικής περιοχής μπορεί να εξελιχθεί σε δυνητικά θανατηφόρα νέκρωση που ονομάζεται ΓΑΓΓΡΑΙΝΑ FOURNIER. Η κατάσταση αυτή χρήζει άμεσου χειρουργικού καθαρισμού και οι ασθενείς θα πρέπει να επισκέπτονται επείγοντα νοσοκομείου. 

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

ΚΥΣΤΙΤΙΔΑ

  Η κυστίτιδα αποτελεί τη συχνότερη μορφή λοίμωξης στις γυναίκες. Αφορά αφενός σε νέες γυναίκες σεξουαλικώς ενεργές. Σχεδόν οι μισές γυναίκες θα παρουσιάσουν τουλάχιστον 1 επεισόδιο κυστίτιδας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αφετέρου αφορά σε μετεμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες εξαιτίας της έλειψης οιστρογόνων και επαρκούς αιμάτωσης των έξω γεννητικών οργάνων είναι επιρρεπείς στις κυστίτιδες.

  Η απλή κυστίτιδα εκδηλώνεται συνήθως με συμπτώματα της ούρησης, όπως δυσουρία, τσούξιμο και πόνο χαμηλά στην κοιλιακή χώρα (υπερηβικά). Η αντιμετώπιση της γίνεται συνήθως εμπειρικά από τον ουρολόγο με χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής για λίγες ημέρες. 

   Αντιθέτως, η παρουσία πολλαπλών επεισοδίων ουρολοιμώξεων στις γυναίκες, δηλαδή ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΥΣΩΝ ΚΥΣΤΙΤΙΔΩΝ, αποτελεί ένδειξη για διερεύνηση με καλλιέργεια ούρων και η αντιμετώπισή τους περιλαμβάνει ποικιλία προληπτικών και θεραπευτικών λύσεων.

  Μερικές από τις προληπτικές λύσεις για τις υποτροπιάζουσες κυστίτιδες είναι:

1. Άφθονα υγρα

2. Ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή

3. Σκούπισμα από μπρος προς τα πίσω μετά την αφόδευση

4. Λήψη συμπληρωμάτων με κράνμπερυ και γαλακτοβάκιλους. 

Θεραπευτικές επιλογές αποτελούν:

1. Αντιβιοτικά για 3-6 μήνες

2. Αντιβιοτικό μετά από κάθε σεξουαλική επαφή

3. Εγχύσεις Υαλουρονικού Οξέως στην ουροδόχο κύστη

4. Χορήγηση φαρμάκων για αντιμετώπιση χρόνιου πυελικού άλγους (αντικαταθλιπτικά, αντιχολινεργικά). 

ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ

  Η ουρολοίμωξη στις γυναίκες που επεκτείνεται στο ανώτερο ουροποιητικό και κυρίως στο αποχετευτικό σύστημα του νεφρού (πυελοκαλυκικό σύστημα) ονομάζεται πυελονεφρίτιδα. 

  Η οξεία πυελονεφρίτιδα συνήθως συνοδεύεται από υψηλό πυρετό με ρίγος και πόνο στη μέση που προσομοιάζει τον κολικό του νεφρού. 

  Αντιμετωπίζεται με ισχυρή αντιβίωση για 7 με 14 ημέρες και σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο για λήψη ενδοφλέβιας αντιβίωσης και ορών. 

  Η πυελονεφρίτιδα σε γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή λοίμωξη του νεφρού (ΕΜΦΥΣΗΜΑΤΩΔΗ ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ), η οποία αποτελεί άκρως επείγουσα κατάσταση η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσει χειρουργική αφαίρεση του φλεγμαινοντος νεφρού. 

  Σε περιπτώσεις λοίμωξης του νεφρού με πυρετό που επιμένει παρά τη χορήγηση αντιβιωτικών, θα πρέπει πάντα να τίθεται η υποψία ΑΠΟΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ, η διάγνωση του οποίου θα επιβεβαιώθεί με αξονική ή μαγνητική τομογραφία κοιλίας και ανάλογα το μέγεθος του ίσως απαιτήσει παροχέτευση του υπό τοπική αναισθησία. 

EAU Guidelines. Edn. presented at the EAU Annual Congress Milan, Italy 2023. ISBN 978-94-92671-19-6